Xòe phản ánh bước đường chinh chiến của cha ông đoàn kết chống kẻ thù, tạo nên sức mạnh trị thủy, khai phá đất đai và mong ước một cuộc sống sinh sôi nảy nở. Nghệ thuật Xòe Thái là một loại hình sinh hoạt văn hóa đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của cộng đồng người Thái ở khu vực Tây Bắc nước ta. Từ bao đời nay, Xòe Thái gắn bó mật thiết với phong tục, tập quán, nghi lễ, lễ hội cũng như đời sống văn hóa, văn nghệ của người dân.
Gắn kết cộng đồng
Người Thái múa Xòe, không chỉ nhằm thể hiện đời sống sinh hoạt, gắn bó cộng đồng, gắn bó với thiên nhiên, với tâm linh theo quan niệm âm dương ngũ hành xuất phát từ văn minh lúa nước, mà còn thể hiện giá trị nhân văn, giá trị văn hóa sâu sắc.
Xòe là biểu tượng văn hóa Thái góp phần gắn kết con người với con người, con người với trời đất một cách sinh động đầy tính lãng mạn nhưng cũng đậm tính xã hội.
Đặc biệt, nghệ thuật Xòe Thái có tính bình đẳng rất cao. Khi đã vào vòng Xòe, không còn phân biệt giàu nghèo, đẳng cấp. Trong bất cứ tiệc lớn, tiệc nhỏ như mừng nhà mới, đám cưới hoặc Xên bản, Xên mường mà không Xòe thì họ coi bữa tiệc đó không vui, không thành công. Chính vì vậy, Xòe đã trở thành một phần cuộc sống, như cơm ăn, nước uống hằng ngày của đồng bào Thái vùng Tây Bắc.
Có thể bạn muốn xem thêm:
- Bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể theo nhiều phương án
- Nghệ thuật bài chòi – Di sản phi vật thể vùng Trung Bộ
- Đờn ca tài tử – Nét văn hóa phi vật thể người dân Nam Bộ
Nói về nguồn gốc của những điệu Xòe, nghệ nhân Ưu tú Lò Văn Biến lý giải Mường Lò là đất tổ của người Thái Đen. Ngay từ khi đặt chân đến vùng đất màu mỡ, trù phú nhưng còn hoang sơ này, những người tiên phong trong cuộc sinh cơ lập nghiệp luôn phải chống lại kẻ thù 2 chân và 4 chân. Xòe phản ánh bước đường chinh chiến của cha ông đoàn kết chống kẻ thù, tạo nên sức mạnh trị thủy, khai phá đất đai và mong ước một cuộc sống sinh sôi nảy nở.
Không những thế khi xã hội phát triển đến một trình độ nhất định, người Thái dần dần nhận thức rõ về vũ trụ, mối quan hệ thiên-địa-nhân và vai trò của con người trong mối quan hệ tổng hòa đó. Nghệ thuật Xòe Thái ra đời như một sự tất yếu hàm chứa những giá trị văn hóa nhân sinh cao đẹp, triết lý sâu sắc, ẩn chứa trong từng động tác, từng điệu Xòe.
Những điệu Xòe không khác gì một xã hội thu nhỏ của người Thái, phản ánh cuộc sống, tâm tư, tình cảm, nguyện vọng bằng phương thức tư duy ngôn ngữ múa dân gian Thái. Cùng với những điệu khắp trữ tình, các điệu khèn, điệu pí, Xòe ăn sâu vào lòng người một cách tự nhiên. Qua mỗi điệu Xòe, con người gần gũi, chan hòa với nhau hơn, yêu đời, yêu người để bước vào cuộc sống lao động, chiến đấu với niềm tin yêu sáng trong vô hạn.
Tài nguyên phát triển du lịch cộng đồng
Người Thái ở Việt Nam sinh sống trải dài từ vùng Tây Bắc (Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Yên Bái, Hòa Bình) đến miền Tây Thanh Hóa, Nghệ An. Với người Thái ở Tây Bắc hiện nay thì Xòe là một loại hình múa dân gian phổ biến trong sinh hoạt văn hóa truyền thống của tộc người này.
Là một loại hình di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc, nghệ thuật Xòe Thái mang trong mình những giá trị văn hóa-nhân văn đặc sắc, trở thành phương tiện giao tiếp, kết nối cộng đồng; một tài sản quý giá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Có thể bạn muốn quan tâm:
- Di sản văn hóa Việt Nam và khái niệm bạn cần quan tâm
- Di sản văn hóa vật thể – Một nét đẹp cần phải gìn giữ
Khi du lịch đang được đẩy mạnh ở để trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nghệ thuật Xòe Thái trở thành “nguyên liệu” đặc hữu cho công nghiệp du lịch cần được tổ chức khai thác, phát huy tác dụng phù hợp, hiệu quả để tạo ra các sản phẩm văn hóa du lịch đặc trưng, tạo sức hút cho du lịch ở các địa phương có Xòe Thái.
Trong cảm nhận của nhiều du khách, vùng đất Tây Bắc có tài nguyên du lịch văn hóa phong phú là kho tàng văn hóa phi vật thể của đồng bào dân tộc Thái, Mường, Mông, Dao, Hà Nhì, Khơ Mú… trong đó nổi bật nhất là nghệ thuật Xòe của người Thái.
Những điệu múa Xòe mang đậm chất núi rừng Tây Bắc của những cô gái dân tộc Thái trong trang phục truyền thống đã mang đến cho du khách những trải nghiệm khó quên khi đến Tây Bắc.
Ngày nay, nghệ thuật Xòe đã trở thành một sản phẩm du lịch khi du khách đến với bản làng của người Thái ở Tây Bắc; góp phần không nhỏ trong phát triển kinh tế, xã hội của địa phương thông qua các dịch vụ du lịch cộng đồng phục vụ du khách tham quan.
Điều này không chỉ tôn vinh, bảo tồn, phát huy được giá trị của nghệ thuật xòe Thái mà còn làm cho nghệ nhân có thể sống được bằng nghề, người yêu xòe Thái có không gian để sinh hoạt và thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng bền vững.
Tổng hợp: vanhoa247.net